De passaatwinden zorgen rond deze tijd voor een fijne koele wind op Bali. Het is nu ‘Windy season’ en dan is het ook vliegerseizoen. De lucht is bezaaid met vliegers, ‘Layang-layang‘ zoals ze dat hier noemen . Vooral op het strand zie je groepen jonge jongens aan lange lijnen trekken en de grootste vliegers hijsen of naar binnen halen. Sommige vliegers hebben een soort boog van hout, ‘een Guwangan‘ bevestigd waardoor ze geluid maken. Je hoort ze zoemen in de lucht. ‘S nachts zie je de lichtjes die sommige vliegers bij zich dragen.
Het is echt een ding hier onder de mannen. We hebben voor Teun daarom ook een kleine vlieger gekocht en de Balinezen vinden het heel grappig om een ‘bule kind’ te zien vliegeren. Ze willen ons dan ook meteen helpen en de beste tips geven.
Drie soorten traditionele vliegers op Bali
Achter deze hele vliegercultuur zit natuurlijk (zoals alles hier) een hele wereld. Zo vertelde een man dat onze vlieger een ‘bebean‘ is. Dat betekent vis in het Balinees. Hij heeft de gedaante van een vis met een kop, lichaam en vinnen. Ik zag het eerst niet maar als je ze in de lucht ziet lijkt het inderdaad net een zwemmende vis. De bebean is een van de drie traditionele vliegers op Bali. De tweede is een ‘pecukan’ vlieger, de pijlstaartrog. Deze is ronder en ziet er het simpelst uit, maar is het moeilijkste om te bouwen vanwege de juiste balans. Niet zomaar iedereen kan deze vlieger bouwen. Deze zijn ook het moeilijkst om mee te vliegeren.
Maar de mooiste vliegers die je hier in de lucht ziet zijn de ‘Janggan‘ vliegers. Deze hebben de kop van een draak met een hele lange staart tot wel 100 meter die sierlijk in de lucht wappert. In Sanur heb je de grootste Janggan ooit. Deze heeft een staart van 250 meter, is 707 kg en je hebt 200 mensen nodig om hem te laten vliegen. Deze vlieger is heilig en een priester zegent deze vlieger voor en nadat hij in de lucht is geweest.
Vliegers voor de goden
Dat een priester deze mega vlieger zegent komt omdat vliegeren niet alleen maar voor de hobby is. Ze hebben ook een religieuze functie. De vliegers op Bali zijn een dank aan de goden voor de oogst. Je ziet dat alle vliegers uit drie kleuren bestaan. Rood, wit en zwart. Dat zijn de heilige kleuren en staan voor Brama, Shiva en Vishnu ( de drie belangrijkste goden). En de vliegers hebben ook een eigen god, Rare Angon. Hij is een reincarnatie van de god shiva. Volgens een legende heeft hij het vliegeren uitgevonden. Tijdens het herderen van zijn vee liet hij zijn vlieger in de lucht. Tegenwoordig komt Rare Angon na het oogstseizoen naar de aarde en speelt op zijn fluit om de wind te roepen en welvaart naar de mensen te brengen.
Vliegerfestivals
Laatst reed ik langs een rijstveld waar allemaal mannen bezig waren met hun vliegers. Een jury beoordeelde de vliegers. Het was een vliegerwedstrijd. Ik zag voornamelijk hele grote ‘bebean’ vliegers, de vis. Maar voor het echte grote werk moet ik naar Sanur, naar het vliegerfestival van Bali dat een keer per jaar in Juli/augustus wordt gehouden. Helaas kon ik er dit jaar niet bij zijn omdat ik Nederland zat. Volgend jaar wil ik heel graag bij zijn. Voorlopig bewonder ik nog de vliegers die nu zoemend boven Canggu vliegen totdat de passaatwinden over een paar weken weer gaan liggen.